«فروزان»؛ ستاره درخشان سينماي ايران

 

فروزان -=- Parvin Kheyrbakhsh -=- Forouzan

 

اطلاعات در ويكي‌پديا، دانشنامهٔ آزاد :

 

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86

 

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Forouzan

 

 

https://tr.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCruzan_(oyuncu)

 

 

اطلاعات در بانك جامع اطلاعات سينماي ايران (سوره سينما) :

 

http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?Id=138205182050/

 

 

اطلاعات در بانك اطلاعات اينترنتي فيلم‌ها (IMDb) :

 

http://www.imdb.com/name/nm1145299/

 

 

********************************************

 

فروزان

نام اصلي: پروين خيربخش

 زندگينامه :

پروين خيربخش (فروزان) در سال ۱۳۱۶ متولد شد. از سال ۱۳۴۱ با دوبله و گويندگي در نقش هاي دوم و سوم فعاليت خود را آغاز كرد و تا سال ۱۳۴۴ ادامه داد. از سال ۱۳۴۲ با بازي در فيلم هاي «ساحل انتظار» به كارگرداني سيامك ياسمي به عنوان بازيگر شروع به كار كرد و تا سال ۱۳۵۶ در سينما فعال بود. او در 58 فيلم بازي كرد و به عنوان نماد و نماينده «فيلمفارسي» و هويت زن در اين نوع فيلم ها شناخته شد. فروزان در كارنامه مفصل بازيگري خود فقط يك فيلم با يك كارگردان موسوم به موج نو دارد: «دايره مينا» با داريوش مهرجويي (۱۳۵۴). اكثر فيلم هاي او آثار شاخص فيلمفارسي هستند؛ فيلم هايي مثل «انسان ها» (مهدي ميثاقيه،۱۳۴۳)، «گنج قارون» (سيامك ياسمي، ۱۳۴۴)، «شمسي پهلوون» (سيامك ياسمي، ۱۳۴۵)، «غروب بت پرستان» (اسماعيل كوشان، ۱۳۴۷)، «سرگذشت چهار درويش» (امين اميني، ۱۳۴۷)، «بهشت دور نيست» (اسماعيل رياحي، ۱۳۴۸)، «مالك دورزخ» (امير شروان، ۱۳۴۸)، «رام كردن مرد وحشي» (كمال دانش، ۱۳۴۹)، «حيدر» (فريدون ژورك،۱۳۵۰)، «ساحره» (كامران قدكچيان، ۱۳۵۱)، «ناخدا» (امير شروان، ۱۳۵۲)، «خداحافظ كوچولو» (رضا عقيلي، ۱۳۵۴) و «پشت و خنجر» (ايرج قادري، ۱۳۵۶) و تعداد اندكي فيلم متعلق به فيلم سازان موج سوم: «رقاصه شهر» (شاپور قريب، ۱۳۴۹)، «بابا شمل» (علي حاتمي، ۱۳۵۰)، «بدنام» (شاپور قريب، ۱۳۵۰)، «قلندر» (علي حاتمي، ۱۳۵۰) و «دشنه» (فريدون گله، ۱۳۵۱). فروزان همانقدر كه در سال هاي دهه ۱۳۴۰ در سينما فعال بود و عمده فيلم هايش را در فاصله سالهاي ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۲ بازي كرد از ۱۳۵۳ به بعد فعاليت چنداني نداشت و فقط در دو سه فيلم به ايفاي نقش پرداخت. درباره او اين را هم بايد اضافه كرد كه در سال ۱۳۴۸ در نخستين جشنواره سپاس برنده جايزه بهترين بازيگر نقش اول زن براي فيلم «تنگه اژدها» (سيامك ياسمي، ۱۳۴۷) شد.

***************

فيلم شناسي :  بازيگر (۵۸) / تهيه كننده  (۱)

 فيلم شناسي :   بازيگر , تهيه كننده

بازيگر  : (۵۸) مورد

(۱۳۵۰)(۱۳۴۰)

۱ -  دايره مينا (۱۳۵۷)

۲ -  سرسپرده (۱۳۵۶)

۳ -  خداحافظ كوچولو (۱۳۵۴)

۴ -  قرار بزرگ (۱۳۵۴)

۵ -  پريزاد (۱۳۵۲)

۶ -  ناخدا (۱۳۵۲)

۷ -  خاطرخواه (۱۳۵۱)

۸ -  دشنه (۱۳۵۱)

۹ -  ساحره (۱۳۵۱)

۱۰ -  ظفر (۱۳۵۱)

۱۱ -  قلندر (۱۳۵۱)

۱۲ -  ميخك سفيد (۱۳۵۱)

۱۳ -  آتشپاره شهر (۱۳۵۰)

۱۴ -  ايوب (۱۳۵۰)

۱۵ -  بابا شمل (۱۳۵۰)

۱۶ -  حيدر (۱۳۵۰)

۱۷ -  خوشگل محله (۱۳۵۰)

۱۸ -  اسير خشم (۱۳۴۹)

۱۹ -  جعفر و گلنار (۱۳۴۹)

۲۰ -  رام كردن مرد وحشي (۱۳۴۹)

۲۱ -  رقاصه شهر (۱۳۴۹)

۲۲ -  سوگلي (۱۳۴۹)

۲۳ -  عروس بيانكا (۱۳۴۹)

۲۴ -  مردي از جنوب شهر (۱۳۴۹)

۲۵ -  امشب دختري مي ميرد (۱۳۴۸)

۲۶ -  بهشت دور نيست (۱۳۴۸)

۲۷ -  تك خال (۱۳۴۸)

۲۸ -  ستاره فروزان (۱۳۴۸)

۲۹ -  شهر آشوب (۱۳۴۸)

۳۰ -  عدل الهي (۱۳۴۸)

۳۱ -  مالك دوزخ (۱۳۴۸)

۳۲ -  معجزه قلبها (۱۳۴۸)

۳۳ -  بازي عشق (۱۳۴۷)

۳۴ -  بر آسمان نوشته (۱۳۴۷)

۳۵ -  بسترهاي جداگانه (۱۳۴۷)

۳۶ -  تنگه اژدها (۱۳۴۷)

۳۷ -  چرخ بازيگر (۱۳۴۷)

۳۸ -  چهار درويش (۱۳۴۷)

۳۹ -  دختر شاه پريون (۱۳۴۷)

۴۰ -  ستاره هفت آسمان (۱۳۴۷)

۴۱ -  غروب بت پرستان (۱۳۴۷)

۴۲ -  يوسف و زليخا (۱۳۴۷)

۴۳ -  دالاهو (۱۳۴۶)

۴۴ -  دروازه تقدير (۱۳۴۶)

۴۵ -  شكوه جوانمردي (۱۳۴۶)

۴۶ -  گوهر شب چراغ (۱۳۴۶)

۴۷ -  هفت شهر عشق (۱۳۴۶)

۴۸ -  شمسي پهلوان (۱۳۴۵)

۴۹ -  شوخي نكن دلخور مي شم (۱۳۴۵)

۵۰ -  فرار از حقيقت (۱۳۴۵)

۵۱ -  مردي از تهران (۱۳۴۵)

۵۲ -  هاشم خان (۱۳۴۵)

۵۳ -  ده سايه خطرناك (۱۳۴۴)

۵۴ -  عروس دريا (۱۳۴۴)

۵۵ -  گنج قارون (۱۳۴۴)

۵۶ -  انسان ها (۱۳۴۳)

۵۷ -  لذت گناه (۱۳۴۳)

۵۸ -  ساحل انتظار (۱۳۴۲)

 

**********

تهيه كننده  : (۱) مورد

(۱۳۴۰)

۱ -  امشب دختري مي ميرد (۱۳۴۸)

 

***********

 

 

فروزان

از ويكي‌پديا، دانشنامهٔ آزاد

پروين خيربخش با نام هنري فروزان (زاده ۴ شهريور ۱۳۱۶ در بندر انزلي-درگذشتهٔ ۴ بهمن ۱۳۹۴ در تهران) بازيگر سينما و دوبلور ايراني بود.

فيلم دايره مينا (۱۳۵۷) به كارگرداني داريوش مهرجويي تنها فيلم فروزان در سينماي موسوم به موج نو است اما او در فيلم‌هاي كارگردانان صاحب‌نامي مانند علي حاتمي، فريدون گله، شاپور قريب نيز حضور داشت. فيلم‌هاي گنج قارون، دالاهو، گوهر شب چراغ، خاطرخواه، دشنه، باباشمل و هاشم خان از فيلم‌هاي مشهور و پرفروش او بودند.

زندگي‌نامه :

پروين خيربخش (فروزان) در ۴ شهريور ۱۳۱۶ متولد شد. از سال ۱۳۴۱ با دوبله و گويندگي در نقش‌هاي دوم و سوم فعاليت خود را آغاز كرد و تا سال ۱۳۴۴ ادامه داد. از سال ۱۳۴۲ با بازي در فيلم ساحل انتظار به كارگرداني سيامك ياسمي به عنوان بازيگر شروع به كار كرد و تا سال ۱۳۵۶ در سينما فعال بود.

او نزديك به ۱۵ سال در سينماي حرفه‌اي فعاليت كرد كه عمدتاً به نقش‌آفريني در سينماي تجاري محدود بود. وي همراه با فردين، از ستارگان آثار موسوم به فيلم فارسي بود. حضور فروزان در اينگونه فيلم‌ها تضميني براي موفقيت مالي فيلم ارزيابي مي‌شد. با اين حال در كارنامه فروزان چند فيلم متفاوت از بقيه نيز به چشم مي‌خورد كه حاصل همكاري او با كارگرداناني چون داريوش مهرجويي و علي حاتمي است.

پس از انقلاب :

او برخلاف بسياري از بازيگران و خوانندگان ايراني پيش از انقلاب كه مهاجرت كردند، در ايران ماند و پس از انقلاب ايران از كار هنري منع، و ديگر بر پرده سينما ديده نشد، وي به خواست خودش هيچگاه در جمع هنرمندان و دوستدارانش ظاهر نشد و حاضر به انجام مصاحبه با هيچ‌يك از كانال‌هاي تلويزيوني و انتشار تصويري جديد از خودش نشد. جايي در ميانهٔ خاطراتش، از روزهاي سختي مي‌گويد كه در دهه شصت در ايران داشته و به قول خودش تحمل كرده، روزهايي كه ديگر برايش هورا نمي‌كشيدند و در ميوه فروشي محل به صورتش آب دهان مي‌انداختند، فاصلهٔ آن هورا و اين آب دهان فقط يك چند ماه بود.

درگذشت :

در سال‌هاي آخر زندگي كمتر خبري از او در رسانه‌ها منتشر مي‌شد. فروزان پس از ۳۷ سال انزوا فوت كرد و مردمي كه در روزهاي ابتدايي انقلاب انگشت در چشم ستاره هايشان مي‌كردند، حالا تلسكوپ انداخته‌اند تا شايد كورسويي از فروزان و نسل آن روزها ببينند. وي سرانجام يكشنبه ۴ بهمن ۱۳۹۴ در سن ۷۸ سالگي در منزلش در تهران درگذشت و سپس روز ۵ بهمن در قطعه ۷۳، رديف ۱۶۶ و شماره ۴۱ بهشت زهراي تهران، غريبانه به خاك سپرده شد. امير اميني، يكي از روزنامه‌نگاران ايران خاطره‌اي از دوران زندگي فروزان بازيگر سينماي دوران شاه ، منتشر كرده است: «خبر فوت خانم فروزان مرا ياد خاطره‌اي از ايشان انداخت؛ شايد باخبر باشيد كه اموال فروزان در اوايل انقلاب (مثل خيلي از هنرپيشگان ديگر) مصادره شد، از جمله خانه او در خيابان ايتاليا، كه ويلايي بسيار بزرگ و شيك بود و بنياد مستضعفان آنجا را گرفت؛ درآن ساختمان همه امور بنياد انجام مي‌شد، از جمله مجله (جانباز) ارگان بنياد هم از همين خانه منتشر مي‌شد؛ سال ۱۳۶۶ كه من معاون سردبير مجله بنياد بودم، نگهبان‌هاي خانه مي‌گفتند هرشب يه خانومي ناشناس مياد اينجا و با غرور تمام و بدون اجازه ما سرش رو ميندازه پايين و وارد ساختمان ميشه و باغچه خانه را آب ميده و ميره! يكشب دو نفر از مديران تصميم گرفتند شب در دفتر مجله (خانه فروزان) بمانند واز كار اين بانوي اسرارآميز شبانه سر دربيارن؛ من هم آنشب با دوستان روزنامه‌نگار موندم و در كمال حيرت ديدم زني كه آخر شب‌ها به خانه سر ميزنه فروزان صاحب قبلي خانه بود! اون شب كه من هم حضور داشتم او با همان زيبايي خاصش در سينما و با متانت وارد خانه شد و بدون اينكه حرفي بزند يك‌راست رفت سراغ باغچه و مشغول به آب دادن به گل‌ها شد؛ بقيه دوستان كه مذهبي و محافظه‌كار بودند از ترس بدنام شدن جرات صحبت با فروزان را نكردند، اما من كه هرگز بلد نبودم و نيستم همرنگ جماعت شوم و اعتقادات خاص خودم را داشتم و دارم جلو رفتم، سلام كردم و گفتم خانوم فروزان من روزها اينجا تو اين خانه نماز ميخونم، شما به عنوان مالك اصلي اين خانه راضي هستيد يا نه؟ به نظرم هنوز دلتون با اين خانه هست! جوابي كه فروزان اون شب كنار باغچهٔ خانه تصاحب شده‌اش به من داد، تا ابد در دل و مغزم ماندگار شد! او در پاسخ من فقط يك جمله گفت: آقاپسر ببين اگه قبل از انقلاب نمازخوان بودي من راضيم، اما اگه بنا به مصلحت اين دوره زمونه و براي منافع خودت يهو مؤمن شدي و مثل خيليها نماز ميخوني، بدون كه من هرگز راضي نيستم»! من تا ابد ياد و كرامت فروزان را فراموش نخواهم كرد؛ روحش شاد…

جوايز :

جايزه بهترين بازيگر نقش اول زن براي فيلم تنگه اژدها در سال ۱۳۴۸ در نخستين جشنواره سپاس

جايزه بهترين بازيگر نقش اول زن براي فيلم بابا شمل در سال ۱۳۵۱ در چهارمين جشنواره سپاس

 

********************

 

فروزان -=- Parvin Kheyrbakhsh -=- Forouzan